روی خط کتاب آزادی معنوی-16

علاوه ،همه شرایط دیگر باید محیط برای رشد او از نظر عدم موانع مساعد باشد ،
مانعی در کار نباشد که جلوی رشدش را بگیرد ، مثلا یک درخت وقتی می‏خواهد
رشد بکند باید جلویش فضای بازی باشد . اگر شما نهالی را در زمین بکارید
در حالی که بالای آن یک سقف بزرگی باشد ، ولو این نهال ، نهال چنار باشد
امکان رشد برای آن نیست . هر موجود زنده‏ای که می‏خواهد راه رشد و تکامل‏
را طی کند ، یکی از احتیاجاتش آزادی است . پس آزادی یعنی چه ؟ یعنی‏
نبودن مانع . انسانهای آزاد ، انسانهائی هستند که با موانعی که در جلوی‏
رشد و تکاملشان هست ، مبارزه می‏کنند . انسانهائی هستند که تن به وجود
مانع نمی‏دهند . این هم تعریف مختصری از آزادی . اما اقسام آزادی :
انسان که یک موجود خاصی است و زندگی او زندگی اجتماعی است . و علاوه‏
بر این در زندگی فردی خود ، موجود تکامل یافته‏ای است ، و با گیاه و
حیوان بسیار تفاوت دارد ، گذشته از آزادیهائی که گیاهان وحیوانات به‏
آنها نیازمندند یک سلسله نیازمندیهای دیگری هم دارد که ما آنها را به دو
قسم منقسم می‏کنیم . یک نوع آزادی اجتماعی است . آزادی اجتماعی یعنی چه‏
؟ یعنی بشر باید در اجتماع از ناحیه سایر افراد اجتماع آزادی داشته باشد
، دیگران مانعی در راه رشد و تکامل اونباشند ، او را محبوس نکنند ، به‏
حالت یک زندانی در نیاورند که جلوی فعالیتش گرفته شود ، دیگران او را
استثمار نکنند ، استخدام نکنند ، استعباد نکنند ، یعنی تمام قوای فکری‏
وجسمی او را در جهت منافع خودشان به کار نگیرند . این را می‏گویند آزادی‏
اجتماعی . خود آزادی اجتماعی هم می‏تواند انواعی داشته باشد که فعلا کاری‏
با آن نداریم .

14

اخبار همایش -15

دیدار مسئول فرهنگی پایگاه حجتیه و دبیر همایش معلم جاوید با مسئول دبیر خانه بینش مطهر اصفهان:

در این دیدار ضمن چگونگی جذب اولیه مخصوصاَ برای قشر نوجوان برای مطالعات آثار شهید مطهری(ره)- بررسی و آشنایی با  بقیۀروشهای سیر و یا ترکیب کردن آنها با حلقات صالحین به ضعفهای قبلی همایش نیز اشاره شد؟

در این دیدار دبیر همایش ضمن گزارش ضمنی علل به وجود آمدن این همایش واهداف اولیه آن خاطر نشان کرد ضعف های موجود در آن نباید باعث عدم ادامه آن شود و فقط باید روز به روز آن را تقویت نمود.

در ادامه برادر منصوری اذعان داشت این پایگاه قبلاَ در این ضمینه مربی پرور بوده اما عدم پیگری باعث عدم ادامه کار شد .

در ادامه برادر صافی مسئول دبیرخانه بینش مطر استان اصفهان شروع به راهکارهای علمی وعملی روش های سیر وتبیین دبیرخانه و ضعف ساختاری همایش معلم جاوید و سپس ارائه راهکار نمود؟

چندین کتاب معرفی و سپس سخن پایانی به دبیر همایش معلم جاوید رسید.

موسوی اذعان کرد که این حوزه سعی کرده با راه های ساده تر وسیر آسان تر و ایجادفضای رقابتی تر مسائل پیش رو را حل و بیشتر جنبه آشنایی اولیه را با مخاطب برقرار کند.

در پایان جمع بندی به این استنتاج رسید که با به کاری مربیانی برجسته ،بسیج نیز مانند بینش مطهر می تواند موفق و نیز تأثیر گذار باشد؟

تحولات آینده مسائل پیش رو هشتمین همایش را می تواند تحت تأثیر بگذارد؟

اخبار همایش-17

امروز وعده دیدار جمعی از بسیجیان پایگاه مسجد حجتیه با دبیرخانه بینش مطهر

دبیر همایش هشتمین همایش معلم جاوید اذعان داشت به زودی اخبار صالحین پایگاه حجتیه برمحور سیر مطلعاتی خواهد چرخید؟

البته اصل صالحین بر متوقف ماندن بر یک موضوع نیست،اما باید فضای اعتقادات صالحین باوروری بیشتری داشته باشد!

روی خط همایش-5

کلیات طرح برگزاری هشتمین   همایش   در پایگاه  حجتیه تصویب شد.

با توجه به رویکرد سابق همایش امسال تصمیم بر اراده قوی تری بر انسجام در روز برگزاری همایش

و همچنین قرائنی بر وجود همکاری اعضا شورا بر ای بردن افکار استاد مطهری (ره) در حلقه های صالحین است؟

این حلقه مفقوده محقق شدنی است به شرط همکاری گسترده همه اعضا می باشد.

نگاه برون فرماندهی و مسئول فرهنگی نوید انسجام بیشتری بر کارها میدهد/

دبیر همایش معلم جاوید باید بداند در ورطه آزمایش دیگری قرار گرفته و نیاز به مشورت های بیشتری می باشد.

بازهم منتظر نظرات شما هستیم؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

روی خط کتاب آزادی معنوی - 4

انبیا ء مرسلین آزاد کننده و نجات بخش هستند . سپس می‏گوید :

زین سبب پیغمبر با اجتهاد

نام خود وان علی مولا نهاد

گفت هر کس را منم مولا و دوست

ابن عم من علی مولای اوست

کیست مولا آنکه آزادت کند

بند رقیت ز پایت بر کند

خوب ، این واقعا یک حقیقتی است ، یعنی قطع نظر از اینکه معنی جمله :
« من کنت مولاه فهذا علی مولاه » همین باشد ، یا نباشد ، یعنی پیغمبر که‏
خودش و علی را مولا نام نهاد به اعتبار آزاد بخشی بود یا نبود ، این خود
حقیقتی است که هر پیغمبر بر حقی برای آزاد کردن مردم آمده است و خاصیت‏
هر امام بر حقی همین جهت بوده است .
حال ببینیم معنی آزادی چیست ؟ این آزادی و آزادگی که می‏گویند یعنی چه‏
؟ آزادی یکی از لوازم حیات و تکامل است ، یعنی یکی از نیازمندیهای‏
موجود زنده ، آزادی است ، فرق نمی‏کند که موجود زنده از نوع گیاه باشد ،
یااز نوع حیوان و یا از نوع انسان ، بهر حال نیازمند به آزادی است .
منتها آزادی گیاه متناسب با ساختمان آن است ، آزادی حیوان طور دیگری‏
است ، انسان به آزادیهای دیگری ماورای آزادیهای دیگری ماورای آزادیهای‏
گیاه و حیوان نیاز دارد . هر موجود زنده خاصیتش این است که رشد می‏کند ،
تکامل پیدا می‏کند متوقف نیست ، سر جای خودش نایستاده است . جمادات‏
که رشد و تکامل ندارند ، نیازمند به آزادی هم نیستند ، اصلا آزادی برای‏
جمادات مفهوم ندارد . ولی گیاه ، باید آزاد باشد . موجودات زنده برای‏
رشد و تکامل به سه چیز احتیاج دارند : 1 - تربیت 2 - امنیت 3 - آزادی .

روی خط کتاب آزادی معنوی(3)

متصل به یکدیگر باشند ، کلمه " ولاء " یا " ولی " یا کلمه " مولا "
به کار برده می‏شود و لهذا غالبا در دو معنی متضاد به کار می‏رود . مثلا به‏
خداوند اطلاق مولا نسبت به بندگان شده است و بالعکس به آقا هم اطلاق شده‏
، و به غلام هم گفته می‏شود . یکی از معانی کلمه " مولا " که مقصودم همین‏
است . " معتق " یعنی آزاد کننده است . به کسی که آزاد می‏شود " معتق‏
" می‏گویند . کلمه مولا هم به " معتق " اطلاق شده است و هم به " معتق‏
" یعنی هم به آزاد کننده مولا می‏گویند ، هم به آزاد شده .
اینکه رسول اکرم فرمود : « من کنت مولاه فهذا علی مولاه » مقصود چیست ؟
مقصود کدامیک از معانی مولا است ؟ من نمی‏خواهم بگویم که چه معنائی از
نظر عقیده خودم در اینجا درست است ولی به مناسبت بحثم عرض می‏کنم :
ملای رومی همین حدیث را در مثنوی آورده و یک ذوقی به خرج داده است و از
کلمه مولا معنی " معتق " یعنی آزادیبخش را گرفته است . ظاهرا در دفتر
ششم مثنوی است . داستان معروفی دارد . داستان قاضی خیانتکار و زن ، که‏
قاضی می‏خواهد در صندوق مخفی بشود ، او را مخفی می‏کنند و به دوش حمال‏
می‏دهند . بعد قاضی به آن حمال التماس می‏کند که هر چه می‏خواهی به تو
می‏دهم تو برو معاون مرا خبر کن تا بیاید این صندوق را بخرد . معاون او را
خبر می‏کنند ، می‏آید صندوق را می‏خرد و او را آزاد می‏کند . بعد ملا از اینجا
گریز می‏زند ، می‏گوید : همه ما در صندوق شهوات تن زندانی هستیم ولی‏
خودمان نمی‏دانیم ، احتیاج به آزاد کننده‏ای داریم که ما را از این صندوق‏
شهوات نفس و بدن نجات بخشد . انبیاء

11

روی خط کتاب آزادی معنوی-2

رباره اینکه آیا مثلا آزادی معنوی بدون آزادی اجتماعی میسر هست یا نه ؟
و بالعکس آیا آزادی اجتماعی بدون آزادی معنوی میسر هست یا نه ؟ و بیشتر
در قسمت دوم بحث می‏کنیم ، یعنی وابستگی آزادی اجتماعی به آزادی معنوی .
در مقدمه سخنم مطلبی را به مناسبت امروز که روز ولادت مولای متقیان علی‏
( ع ) است ومن به همین مناسبت این بحث را انتخاب کردم ، عرض می‏کنم .
از جمله کلماتی که ما زیاد درباره وجود مقدس ایشان استعمال می‏کنیم کلمه‏
" مولا " است . مولای متقیان ، مولی الموالی ، و گاهی " مولا " بطور
مطلق . مولا چنین فرمود ، به قول " مولا " چنین . این کلمه را اول بار
شخص مقدس رسول اکرم درباره علی ( ع ) در آن جمله معروف که شیعه و سنی‏
درباره آن اتفاق نظر دارند اطلاق کرد . فرمود : « من کنت مولاه فهذا علی‏
مولاه » آنکه من مولای او هستم ، این علی ( که من دست او را بلند کرده‏ام )
مولای اوست . بگذریم از اینکه در قرآن هم آیه‏ای هست که این کلمه در آن‏
به کار رفته و در تفسیر آن وارد شده که مقصود علی ( ع ) است ، آنجا که‏
می‏فرماید : « فان الله هو مولاه و جبریل و صالح المؤمنین »( 2 ) ولی این‏
جمله‏ای که عرض کردم نص صریح رسول اکرم است .
کلمه مولا یعنی چه ؟ امشب نمی‏خواهم درباره کلمه مولا زیاد صحبت کنم .
همین قدر اجمالا عرض می‏کنم که مفهوم اصلی این کلمه " قرب " و " دنو
" است . در مورد دو چیز که پهلوی یکدیگر

آزادی معنوی از دیدگاه شهید مطهری- 1

سم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین باری الخلائق اجمعین والصلوش والسلام علی عبدالله‏
و رسوله و حبیبه و صفیه ، سیدنا و نبینا و مولانا ابی القاسم محمد ( ص )
و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین اعوذ بالله من الشیطان الرجیم :
« قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمة سواء بیننا و بینکم الا نعبد الا
الله و لا نشرک به شیئا و لا یتخذ بعضنا بعضا اربابا من دون الله »( 1 ).
موضوع بحث ما آزادی معنوی است . مجموع مطالب که امشب در این محفل‏
مقدس می‏خواهم عرض کنم ، یکی این است که آزادی چیست ؟ دیگر اینکه‏
آزادی بر چند قسم است ، که ما البته تحت عنوان دو قسم ذکر خواهیم کرد :
آزادی معنوی و آزادی اجتماعی . و در مرحله سوم درباره وابستگی این دو نوع‏
آزادی به یکدیگر یعنی

برگرفته از آزادی معنوی

متصل به یکدیگر باشند ، کلمه " ولاء " یا " ولی " یا کلمه " مولا "
به کار برده می‏شود و لهذا غالبا در دو معنی متضاد به کار می‏رود . مثلا به‏
خداوند اطلاق مولا نسبت به بندگان شده است و بالعکس به آقا هم اطلاق شده‏
، و به غلام هم گفته می‏شود . یکی از معانی کلمه " مولا " که مقصودم همین‏
است . " معتق " یعنی آزاد کننده است . به کسی که آزاد می‏شود " معتق‏
" می‏گویند . کلمه مولا هم به " معتق " اطلاق شده است و هم به " معتق‏
" یعنی هم به آزاد کننده مولا می‏گویند ، هم به آزاد شده .
اینکه رسول اکرم فرمود : « من کنت مولاه فهذا علی مولاه » مقصود چیست ؟
مقصود کدامیک از معانی مولا است ؟ من نمی‏خواهم بگویم که چه معنائی از
نظر عقیده خودم در اینجا درست است ولی به مناسبت بحثم عرض می‏کنم :
ملای رومی همین حدیث را در مثنوی آورده و یک ذوقی به خرج داده است و از
کلمه مولا معنی " معتق " یعنی آزادیبخش را گرفته است . ظاهرا در دفتر
ششم مثنوی است . داستان معروفی دارد . داستان قاضی خیانتکار و زن ، که‏
قاضی می‏خواهد در صندوق مخفی بشود ، او را مخفی می‏کنند و به دوش حمال‏
می‏دهند . بعد قاضی به آن حمال التماس می‏کند که هر چه می‏خواهی به تو
می‏دهم تو برو معاون مرا خبر کن تا بیاید این صندوق را بخرد . معاون او را
خبر می‏کنند ، می‏آید صندوق را می‏خرد و او را آزاد می‏کند . بعد ملا از اینجا
گریز می‏زند ، می‏گوید : همه ما در صندوق شهوات تن زندانی هستیم ولی‏
خودمان نمی‏دانیم ، احتیاج به آزاد کننده‏ای داریم که ما را از این صندوق‏
شهوات نفس و بدن نجات بخشد .

برگرفته از گفتارهای معنوی شهید مطهری

خطابه‏ای دارد مولا علی ( ع ) که من قسمتی از آن را برایتان می‏خوانم ،
ببینید واقعا کسی که آزاد مرد معنوی است چه روحی دارد ! شما می‏توانید
یک چنین روحی در دنیا پیدا کنید ؟ اگر پیدا کردید به من نشان بدهید .
خطبه خیلی مفصل است ، راجع به حقوق والی بر مردم و حقوق مردم بر والی‏
است . مسائلی دارد که حضرت بحث می‏کند بعد در ذیل آن جملاتی دارد .
ببینید ، اینها را که می‏گوید ؟ خود والی و حاکم است که به مردم می‏گوید .
در دنیای ما حداکثر این است که دیگران به مردم می‏گویند با حاکمهای‏
خودتان اینطور نباشید ، آزاد مرد باشید . علی ( ع ) می‏گوید با من که حاکم‏
هستم اینگونه نباشید ، آزادمرد باشید. « لا تکلمونی بما تکلم به الجبابرش»
مبادا آن اصطلاحاتی را که در مقابل جباران به کار می‏برید که خودتان را
کوچک می‏کنید ، ذلیل می‏کنید ، خاک پا می‏کنید و او را بالا می‏برید ، به‏
عرض می‏رسانید ، برای من به کار ببرید .

نه کرسی فلک نهد اندیشه زیر پای

تا بوسه بر رکاب قزل ارسلان زند

مبادا با من اینگونه حرف بزنید ، ابدا . با من همانطور که با دیگران‏
حرف می‏زنید ، صحبت کنید . « و لا تتحفظوا منی بما یتحفظ به عند اهل‏
البادره » و اگر دیدید احیانا من عصبانی و ناراحت شدم ،