آسان‌ترین روزه در بین ادیان الهی
گروه فرهنگی صبح امید | دوشنبه, ۱۴ تیر ۱۳۹۵، ۱۱:۰۴ ق.ظ
تنها مسلمانان، مسیحیان و یهودیان نیستند که روزه می‌گیرند، بلکه حتی آئین‌های غیرالهی نیز روزه و ریاضت‌های جسمی را برای تربیت جسم و روح پیروان خود ضروری می‌دانند.
به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در تمام ادیان الهی بر عمل روزه‌داری به معنی خودداری از خوردن خوراک و نوشیدن مایعات برای دوره مشخص و ایام خاص تأکید شده است. روزه‌داری بخشی از کردار مذهبی ادیان الهی محسوب می‌شود و تنها موضوع سفارش شده در دین اسلام نیست.
تفاوت روزه در ادیان مختلف، از جهت تعداد روزها و نحوه گرفتن روزه‌هاست، هرچند در ادیان مختلف جزئیات و کیفیت روزه متفاوت است اما اصل حکم روزه وجود دارد. علاوه بر تأکید و رعایت روزه‌داری ایام خاص سال در ادیان الهی، در بسیاری از اقوام کهن پرهیز از خوردن و آشامیدن یکی از ابزار ندامت و استغفار به درگاه خداوند و به عنوان فدیه و کفاره گناهان بوده است.
مردم مکزیک قدیم نیز پرهیز از خوردن غذا را به عنوان کفاره گناهان به جا می‌آوردند و مدت آن از یک روز تا چند سال متفاوت بود. پارسایان آنها برای رفع مصیبت‌ها و بلاهای همگانی، ماه‌ها از خوردن غذا خودداری می‌کردند.
در این گزارش به تفاوت روزه‌داری در ادیان مختلف الهی و اعتقادات آنها در این خصوص می‌پردازیم:
روزه 7عضو بدن در آیین زرتشت
روزه‌داری در آئین زرتشت به شکل دیگری بوده است. در این دین الهی برای افراط نکردن در خوردن گوشت حیوانات روزهای دوم، دوازدهم، چهاردهم و بیست و یکم هر ماه از خوردن گوشت پرهیز می‌کنند. این چهار روز متعلق به چهار نوع از چهارپایان است و پرهیز چهار روزه از خوردن گوشت نیز یک نوع حفظ سلامتی است.
روزه مینوی (معنوی)
پیروان زرتشتی در تمام «اوستا» و به خصوص در «گاتها» تأکید و تشویق بسیاری به روزه مینوی (معنوی) شده‌اند که زمان آن طول سال است. مفهوم روزه‌داری در اوستا به روزه باطنی نسبت داده می‌شود و هرچند که تحت فشار قرار دادن جسم برای تمرکز بیشتر بر اعمال و مناسک دینی عملی ستودنی است، اما روزه ظاهری(پرهیز از خوردن و آشامیدن) وجود ندارد.
زرتشتیان باید در سه بخش معنوی (شنوایی ، اندیشه و احساس) و به آن معنا که از طریق این سه حس از «نیکی دور نشویم» و «اندیشه و احساس و شنوایی‌مان همیشه سرشار از نیکی باشد همیشه روزه داشته باشند.
در اوستا بر «روزه بزرگتری» تاکید شده و آن به معنای حفظ هفت عضو بدن (دو چشم، دو دست، دو پا و زبان) در تمام طول زندگی از هر گونه آلودگی است. این هفت عضو همیشه باید پاک نگه داشته شوند که از این عمل نیز تحت عنوان روزه یاد می‌شود.
در آئین زرتشتیان برای هر روز ماه، اسم خاصی وجود دارد (در مجموع 30 نام). یکی از این روزها «وهومن» است که بعدها به نام «بهمن» تغییر شکل داده به معنای منش نیک است. روز« ماه» ، «گوش» و« رام» نیز ایامی هستند که گوشت خوردن در آن روزها حرام است و در اصطلاح به آن «نبر» می‌گویند . ( نبر یعنی نبریدن که البته بخاطر زندگی شهری اکنون باید تعبیر نخور را به کار ببریم) بعضی از زرتشتیان قدیم در کل ماه بهمن نیز لب به گوشت نمی‌زدند.
روزه‌داری یهودیان و مسیحیان
یهودیان کتاب آسمانی خود را تَنَخ می‌نامیدند. این واژه مخفف سه حرف«ت: تورات»،«نَ: نبوئیم، انبیاء»،«خ: کتوبیم[طبق قواعد عبری ک به خ تبدیل شده]=مکتوبات» است. روزه گرفتن از عبادات پیروان دین یهودیت بوده‌است. در «تَنَخ یهودی» یا «عهد عتیق» به عمل روزه‌داری اشاره شده‌است و حضرت موسی (ع )پیش از دریافت الواح عهد از، چهل شبانه‌روز در کوه سینا روزه گرفت و از خوردن و آشامیدن پرهیز کرد.
روزه‌داری در یهودیت برای شِفای بیمار، به شکرانه پیروزی و نیز دور کردن خشم خدا سفارش شده است.
همچنین در ایام تیشا بآو یا «نهمین روز از ماه عبری آو» که روزی است که معبد یهودیان اورشلیم دو بار و در سالهای ۵۸۶ قبل از میلاد و ۷۰ میلادی، تخریب شد، به مدت 6روز به روزه‌داری می‌پردازند. این روز «شوم‌ترین روز تاریخ یهود» شناخته می‌شود.
یهودی‌ها در «یوم کیپور» روزه می‌گیرند. یوم کیپور تعطیلی مذهبی یهودیان در ماه سپتامبر یا اکتبر است که مردم در آن روز روزه می‌گیرند و در کنیسه (نیایش‌گاه و محل اجتماعات دینی یهودیان)، دعای صبر می‌خوانند. آن روز را، روز کفاره هم می‌گویند. هدف از روزه در دین یهودیت، استغفار از گناهان یا درخواست حاجت خاصی از خداست.
روزه‌داری در روزگار جدید
بر اساس عهد جدید، فریسیان (گروهی سیاسی، اجتماعی و فکری در بین یهودیان در زمان معبد دوم بودند) و پیروان حضرت یحیی(ع) روزه می‌گرفتند اما شاگردان حضرت عیسی(ع) روزه نمی‌گرفتند. با این‌حال حضرت عیسی(ع) چهل شبانه‌روز در بیابان، روزه گرفت «متی» از حضرت‌عیسی(ع) نقل کرده‌است که دیو جز به دعا و روزه از جسم انسان بیرون نمی‌رود. اما حضرت عیسی (ع) روزه ریاکاران را تقبیح کرده‌است: «و چون روزه می‌گیرید از ریاکاران کشیده‌رو نباشید که چهره خویش را درهم می‌کشند تا در نظر مردم روزه‌دار نمایند. تو هرگاه روزه می‌گیری، سر خود را چرب کن و روی خویش را بشوی تا در نظر مردم روزه‌دار ننمایی بلکه در نظر پدر خود که نهان را می‌داند و آشکارا تو را جزا خواهد داد». (انجیل متی،باب هفتم، آیات ۱۷ تا ۱۹ )
مقایسه روزه در اسلام با سایر ادیان
بر خلاف آنچه بعضی افراد بی‌اطلاع تصوّر می‌کنند، آسان‌ترین روزهها، روزهای است که در دین اسلام به آن سفارش شده که مدّت آن در ایام تابستان شانزده ساعت و در ایام زمستان دوازده ساعت است، در صورتی که روزههای واجب یهودیان از 22 تا 26 ساعت طول میکشد و در روزه مسیحیان نیز مقررات سختی حکمفرماست که بیشتر پیروان آنها از زیر آن شانه خالی می‌کنند.
زمان روزه در اسلام بسیار منظم و مطابق با آغاز و پایان روز است، در صورتی که در ادیان دیگر این ترتیب جاری نیست؛ مثلاً زمان روزه یهودیان و مسیحیان نامنظم بوده و نیاز به دقت فراوان دارد.
روزه‌داری در اسلام
در تاریخ اسلام سابقه روزه به سال ششم هجری قمری می‌رسد. زمانی که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آْله و سلم پس از صلح حدیبیه، راهی مدینه شدو اعمال ماه رمضان و سپس شوال را به جا آورد. اسلام جایگاه خاصی برای عبادت روزه قائل است، در حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آْله و سلم یکی از ستون های محکمی که اسلام برآن استوار گردیده، روزه داری در ماه رمضان است و در جایی دیگر یکی از سه ساحت بهره‌برداری از اسلام را روزه می دانند.
به شهادت قرآن کریم، روزه بر پیروان ادیان آسمانی قبل از اسلام نیز واجب بوده است و تنها مسلمانان، مسیحیان و یهودیان نیستند که روزه می‌گیرند، بلکه حتی آئین‌های غیرالهی نیز روزه و ریاضت‌های جسمی را برای تربیت جسم و روح پیروان خود ضروری می‌دانند.
در دین اسلام دستور و سفارش به گرفتن روزه واجب و مستحب در ایام خاص شده است. مردم مسلمان و به‌خصوص شیعیان علاوه بر ایام ماه مبارک رمضان که روزه‌داری در آن واجب است، در ماه‌ها و روزهای ویژه دیگر سال نیز به روزه‌داری مستحب اقدام می‌کنند.
«صوم» در لغت به معنای خودداری از عمل است البته در معنای آن این قید را اضافه کرده‌اند که به معنای خودداری از کارهای مخصوصی است که دل آدمی مشتاق آن باشد و اشتهای آن را داشته باشد. اما صوم در فرهنگ و شریعت دینی عبارت از خودداری و پرهیز از چیزهایی خاص در زمان معین است.
خداوند در قرآن می‌فرماید: «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید بر شما روزه نوشته شد همانگونه که بر امت‌های پیش از شما نیز نوشته شد» و علاوه بر قرآن کریم، کتاب‌های ادیان دیگر نیز همچون تورات، انجیل، زبور و صحف هم در ماه مبارک رمضان نازل شده‌اند.
