آسیب‌شناسی تولید آثار سینمایی با مضمون آرمان قدس در سینمای ایران
همچنان در سینمای ایران با گذشت 20 سال از ساخت فیلم «بازمانده»، این اثر را باید بهترین فیلم ساخته شده در موضوع مقاومت در برابر اشغالگری رژیم غاصب قدس دانست. فیلمی به کارگردانی مرحوم سیف‌الله داد در موضوع فلسطین که می‌توان از آن به عنوان اثری فاخر یاد کرد. بعد از «بازمانده»، «شکارچی‌شنبه» ساخته پرویز شیخ طادی اثری است که تاحدودی توجهات را به سوی خود جلب کرد. به طور میانگین هر سه سال یک فیلم با موضوع قدس در سینمای ایران آمار خوبی نیست. آن هم در کشوری که پرچم اصلی آزادیخواهی قدس در جهان را به دست گرفته و خروجی سینمای آن سالانه بیش از 100 فیلم را تشکیل می‌دهد. به خصوص وقتی بخش عمده‌ای از توان مالی سینمای کشور را بخش دولتی بر دوش می‌کشد، این کم کاری عجیب‌تر به نظر می‌رسد.
ترویج سینمای جشنواره‌ای مضامینی چون آرمان قدس را به حاشیه برده است
تجربه موفق آثاری چون «بازمانده» نوید این را می‌داد که سینمای ایران با عزم جدی تری پیگیر تولید مضامینی از این دست باشد، اما متأسفانه شاهدیم که ظرفیت عظیم سینمای ایران اولویت‌های دیگری را مدنظر قرار داده و همچنان برای بخش عمده‌ای از فیلمسازان، دیده‌شدن در جشنواره‌های خارجی اولویت اول را داراست.
ساخت فیلم با مضمون آرمان قدس در چارچوب سینمای استراتژیک جای می‌گیرد. مدیریت سینمایی وزارت ارشاد دولت یازدهم از آنجا که اعتقادی به این گرایش در سینما ندارد، طی سه سال اخیر در باب آرمان قدس، تولید هیچ اثری را کلید نزده است. حتی کارنامه نهادهای انقلابی و مؤسسات فرهنگی که کارویژه اصلی آنها حمایت از تولید آثار مبتنی بر مضامین انقلابی است در این باره نشان از کم کاری شدیدی دارد.
از معضلاتی که مانع رشد تولید فیلم‌هایی با مضامین آرمان قدس می‌شود، نوع تفکر برخی مدیران سینمایی است. برای مثال از گفته‌های حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی دولت یازدهم چنان برمی‌آید که وی حتی فهم و برداشت صحیحی از سینمای مبتنی بر آرمان‌های انقلاب اسلامی ندارد. وی در مقطعی درباره حمایت از تولید فیلم‌های استراتژیک گفته است «اگر منظور از فیلم‌های استراتژیک فیلم‌های پرخرج است که برای سینما لازم هم هستند، باید بگویم ساخت این نوع فیلم‌ها در توان ما نیست.» واضح است که برداشت مدیر ارشد سینمایی دولت یازدهم از مفهوم سینمای استراتژیک اشتباه است و آسیب جدی از همین اندیشه ناقص به مفهوم فیلم‌هایی با مضامین انقلابی وارد می‌شود.
ایران در عرصه تولید فیلم با موضوع آرمان قدس تنهاست
شفیع آقا محمدیان از مدیران وقت سینمایی کشور در گفت‌و‌گو با «جوان» به این مسئله اشاره کرد که پرداختن به آرمان قدس در سینما و هنر جمهوری اسلامی مانند بسیاری از مباحث استراتژیک دچار کم‌کاری بوده است. این تهیه‌کننده سینما گفت: آزادی قدس اصلی‌ترین موضوع سیاست خارجی جمهوری اسلامی از ابتدای انقلاب اسلامی تا به حال بوده، ولی این موضوع هیچگاه در سینمای ایران جزو اولویت‌های تولید قرار نگرفته است.
به گفته او حتی با وجود برگزاری جشنواره‌ای با نام مقاومت و تشویق فیلمسازان به تولید آثاری با این مضامین مشاهده می‌شود که هنوز تحولی در این باره اتفاق نیفتاده و ما با رشد تولید این آثار در سینمای ایران مواجه نبوده‌ایم.
آقا محمدیان به این نیز اشاره کرد که ایران در این عرصه تنهاست؛ چرا که حتی فیلم‌هایی که طی سه دهه گذشته با موضوع فلسطین در جهان عرب و حتی غرب ساخته شده بیشتر موضوع سازش میان اعراب و اسرائیل را برجسته کرده و مغایر با رویکرد مقاومت تولید شده است.
رویکرد جشنواره مقاومت به آرمان قدس جامعیت بیشتری یافته است
جشنواره فیلم مقاومت که سومین دوره آن امسال با مدیریت انجمن سینمای دفاع مقدس برگزار می‌شود در فراخوانی که در بخش سینمای ایران ارائه داده است تا حدی با رویکردی جامع‌نگرتر به موضوع مقاومت در برابر تجاوزگری رژیم اشغالگر قدس پرداخته است. پدیده‌ای چون داعش و ارتباط پشت پرده تشکیلاتی و فکری این گروه تروریستی با رژیم صهیونیستی در منطقه، نگاهی همه‌جانبه‌تر به موضوع صهیونیسم را می‌طلبد و محدود کردن مسئله قدس به فلسطین دیگر نمی‌تواند رویکردی منطقی قلمداد شود.
این جشنواره امسال با سرفصل‌هایی چون افشای نقش امریکا، صهیونیسم و وهابیت در هتک حرمت مسلمانان و دیگر ادیان توحیدی و نیز نقش مردم غزه، لبنان، سوریه، عراق و یمن در مقابله با صهیونیسم و استکبار جهانی و اندیشه‌های تکفیری در فراخوان خود سعی کرده تا به نقش و تأثیرات اندیشه صهیونیسم در منطقه و جهان تمرکز کند و خود را محدود به موضوع فلسطین نکند، اما متأسفانه به نظر می‌رسد این جشنواره در بخش قلم طلایی که اختصاص به تقریر فیلمنامه با موضوع مقاومت دارد با معرفی تعدادی کتاب که منحصراً موضوع دفاع مقدس را در بر می‌گیرد به نوعی محدودیت در مضامین تن داده است و موضوع آرمان قدس به طور خودکار جزو این بخش از جشنواره قرار نمی‌گیرد.
با ظهور پدیده‌ای چون داعش که از سوی صهیونیسم جهانی حمایت و پشتیبانی می‌شود و نیز مقاومت در سوریه و بحث مدافعان حرم، تولید آثاری با مضمون آرمان قدس جنبه جهانشمول‌تری به خود می‌گیرد و دیگر منحصر به مقاومت مردمی فلسطین نمی‌شود.
پیچیدگی فعالیت‌های صهیونیسم در منطقه خاورمیانه نگاه نو و به‌روزتری را در بحث تولید آثار هنری می‌طلبد؛ چرا که فتنه‌گری صهیونیسم جهانی منحصر به اشغال بیت‌المقدس به عنوان قبله اول مسلمین نیست و مخاطرات وجود این پدیده، رویکردهای متنوع‌تر و بدیع‌تری را طلب می‌کند. سینمای ایران باید از همه ظرفیت‌های مؤثر خود در این باره استفاده کند.
