روی خط کتاب آزادی معنوی-46

اینها را در دوره‏هائی که زهاد و عباد زیاد شدند یعنی بازار زهد وعبادت‏
داغ شد ، ساخته‏اند و مخصوصا در قرنهای دوم و سوم هجری که افرادی پیدا
شدند زهرا مسلک و خیلی افراطی در عبادت که کارشان کم و بیش به‏
رهبانیت کشیده شده بود . از همان وقتهائی که تصوف هم در دنیای اسلام‏
پیدا شد ، ما می‏بینیم افرادی پیدا شدند که تمام نیروی خودشان را صرف‏
عبادت و نماز کردند و سایر وظائف اسلامی را فراموش نمودند مثلا در میان‏
اصحاب امیرالمؤمنین مردی را داریم بنام ربیع بن خثیم همین خواجه ربیع‏
معروف که قبری منسوب به او در مشهد است . حالا این ، قبر او هست یا نه‏
من یقین ندارم و اطلاعم در این زمینه کافی نیست ولی در اینکه او را یکی‏
از زهاد ثمانیه یعنی یکی از هشت زاهد معروف دنیای اسلام می‏شمارند ، شکی‏
نیست . ربیع بن خثیم اینقدر کارش به زهد و عبادت کشیده بود که در
دوران آخر عمرش ( 1 ) قبر خودش راکنده بود و گاهی می‏رفت در قبر ولحدی‏
که خودش برای خودش کنده بود می‏خوابید ، و خود را نصیحت و موعظه می‏کرد
، می‏گفت " یادت نرود عاقبت باید بیائی اینجا . تنها جمله‏ای که غیر از
ذکر و دعا از او شنیدند آنوقتی بود که اطلاع پیدا کرد که مردم حسین بن علی‏
فرزند عزیز پیغمبر را شهید کرده‏اند ، چند کلمه گفت در اظهار تأثر و
تأسف از چنین حادثه‏ای : " وای بر این امت

پاورقی :
1 - این مرد بعد از شهادت امیرالمؤمنین تا دوران شهادت ابا عبدالله‏
که بیست سال فاصله شد ، زنده بود یعنی ایامی که امام حسین را شهید کردند
او زنده بود . نوشته‏اند بیست سال تمام این مرد کارش عبادت بود و یک‏
کلمه هم به اصطلاح حرف دنیا نزد .

57

1152

5