روی خط کتاب آزادی معنوی -16

شر قدیم جاهل و نادان بود ، چون‏
نادان بود وقتی با بیماریها روبرومی شد،از داروی مخصوصی که تعیین کرده بود ، هیچ نتیجه نمی‏گرفت ولی‏
امروز که دانا شده کافی است که آن طرز معالجه را دور بریزد و معالجه‏
جدید راجای آن بیاورد . مامی‏خواهیم ببینیم آیا بشر قدیم که آزادی دیگران‏
را سلب می‏کرد از این جهت بود بود که نمی‏دانست ؟ از روی نادانی ، آزادی‏
را سلب می‏کرد ، خیر ، نادانی و دانش در او تأثیری نداشت ، از روی‏
دانش سلب می‏کرد ، بخاطر اینکه سود خودش را تشخیص می‏داد . آیا بشر
قدیم که آزادی و حقوق دیگران را محترم نمی‏شمرد ازاین جهت بود که‏
قوانینش اینطور وضع شده بود ؟ که تا قانون را عوض کردیم ، دیگر تمام‏
بشود ؟ مانند قوانین قرار دادی که بشر می‏گذارد مثلا در آمریکا بگویند
قانون برگدی ملغی ، همینکه گفتند قانون بردگی ملغی ، دیگر واقعا بردگی‏
ملغی شد ؟ یا شکل و فرمش عوض شد ، محتوی همان محتوی است . آیا علت‏
اینکه بشر قدیم آزادی و حقوق را محترم نمی‏شمرد طرز تفکر فلسفی‏اش بود ؟
هیچکدام از اینها نبود . فقط یک چیز و آن منفعت طلبی بود . بشر قدیم به‏
حکم طبیعت فردی خودش منفعت طلب بود ، سود طلب بود ، از هر وسیله‏ای‏
می‏خواست به نفع خودش استفاده کند . یکی از وسائل ، افراد بشر بودند ،
همانطوری که از چوب و سنگ و آهن و گوسفند و گاو و اسب و قاطر می‏خواست‏
به نفع خودش استفاده کند از انسان هم می‏خواست استفاده بکند ، آنوقتی که‏
درختی را می‏کاشت یا می‏برید ، چیزی که درباره‏اش فکر نمی‏کرد خود آن درخت‏
بود . فقط درباره خودش فکر می‏کرد . گوسفند را اگر چاق می‏کرد و آنوقتی که‏
سرش را می‏برید چه منظوری داشت ؟