روی خط کتاب آزادی معنوی-32

زیاد است .
بنابراین شما می‏توانی بفهمید که غیر از بردگی تن ، یک بردگی دیگر
همهست در عین اینکه تن انسان آزاد است . در آن مثلی که سعدی در مورد دو
برادر توانگر و درویش گفت ، آن برادر توانگر امکانات مادی‏اش فوق‏
العاده بیشتر از آن برادر درویش است . تن او از تن این خیلی آزادتر
است . تن این که بیچاره همیشه لگد کوب کارها و زحمتهاست . ما روح این‏
از او آزادتر است . پس اینجا شما اجمالا می‏توانید بفهمید که نوعی بردگی‏
دیگر هم هست که آن ، بردگی تن نیست . نوعی آزادی دیگر هم هست که آزادی‏
تن نیست .
از این یک درجه بالاتر بیایید . یک نوع دیگر بردگی و آزادی هست که‏
مربوط به مال و ثروت است . تمام علمای اخلاق ، بشر را از اینکه برده مال‏
وبنده ثروت باشد ، بر حذر داشته‏اند ، تحت همین عنوان که ای انسان !
بنده و برده مال دنیا نباش . باز جمله‏ای دارد که علی ( ع ) می‏فرماید :
« الدنیا دار ممر لا دار مقر » دنیا برای بشر گذشتنگاه است نه قرارگاه .
بعد می‏فرماید : « و الناس فیها رجلان » مردم در دنیا دو صنف می‏شوند :
« رجل باع نفسه فیها فأوبقها و رجل ابتاع نفسه فأعتقها » ( 1 ) ، می‏گوید
مردم که در این بازار دنیا ، در این گذشتگاه دنیا می‏آیند دو دسته‏اند ،
بعضی می‏آیند خودشان را می‏فروشند ، برده می‏کنند و می‏روند . بعضی دیگر
می‏آیند خودشان را می‏خرند ، آزاد می‏کنند و می‏روند . بشر باز این را هم‏
احساس می‏کند که نسبت به مال و ثروت دنیا دو حال می‏تواند داشته باشد ،
می‏تواند بنده واسیر و در قید مال باشد و می‏تواند

پاورقی :
1 - نهج البلاغه فیض الاسلام ، حکمت 128 ص . 1150

38

نمی دانم؟

هشدار روز؟

نماز را باید؟

وعده قطعی؟

گوش داری؟

جدی جدی!

حدیث

به پاس مادران شهدا/

یا ام البنین(س)

روی خط آزادی معنوی-31

انت ما استغنیت عن غیرک علی الناس قدرا

تو همین مقدار که از دیگران بی نیاز باشی از همه مردم برتر هستی .
به نظرم در سخنان جا حظ بود دیدم یا یکی دیگر از علمای اهل تسنن که اهل‏
ادب است ( جا حظ خودش فوق العاده مرد بلیغی است و انصافا مرد سخن‏
است و فوق العاده برای مقام سخن علی ( ع ) احترام قائل است و حرفهای‏
عجیبی هم می‏زند ) . می‏گوید در میان سخنان علی ( ع ) ، نه سخن است که‏
اینها در دنیا نظیر ندارد . از میان آن نه سخن سه سخنش مربوط به بحث‏
ماست . امیرالمؤمنین می‏فرماید : « احتج الی من شئت تکن اسیره استغن عن‏
من شئت تکن نظیره ، احسن الی من شئت تکن امیره » ( 1 ) . یعنی نیازمند
هر کسی می‏خواهی باش اما بدان اگر نیازمند کسی شدی تو برده او هستی . بی‏
نیاز باش از هر که دلت می‏خواهد ، مثل او هستی . نیکی کن به هر که دلت‏
می‏خواهد ، توامیر او هستی . پس نیازمندی به افراد دیگر نوعی رقیت و
بردگی است اما چه جور بردگی است ؟ بردگی تن است ؟ نه ، بردگی روح است‏
. بردگی معنوی است . دراین زمینه چقدر سخنان خوب گفته‏اند ومتاسفانه‏
امروز این بحثها کمتر گفته می‏شود ، البته به یک جهاتی که چون مسائل‏
دیگری مطرح است وانسان می‏خواهد درباره آنها بحث بکند ، بحثهای اخلاقی‏
کمتر گفته می‏شود و حال آنکه اینها زیاد هم باید گفته شود . علی ( ع )
می‏فرماید : « الطمع رق مؤبد » ( 2 ) طمع ، بردگی همیشگی است . یعنی از
بردگی بدتر ، طمع داشتن است . که باز هم در این زمینه ، مطالب و مسائل‏

پاورقی :
1 - غرر الحکم چاپ دانشگاه تهران‏ج 2 ص . 584
2 - نهج البلاغه فیض الاسلام ، حکمت 171 ص . 1170

37

پیام شهدا؟

روی خط سلامت؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

یا ام البنین؟

حواست هست؟؟؟؟؟؟؟؟

الم ان الله >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>یری/

روی خط سیاست؟ البته به روایت مستند؟

اقتصاد مقاومتی از فرهنگ بخشش؟

سالروز شهادت شهید امر به معروف؟

اقتصاد یا شعار؟