روی خط آزادی معنوی-31

انت ما استغنیت عن غیرک علی الناس قدرا

تو همین مقدار که از دیگران بی نیاز باشی از همه مردم برتر هستی .
به نظرم در سخنان جا حظ بود دیدم یا یکی دیگر از علمای اهل تسنن که اهل‏
ادب است ( جا حظ خودش فوق العاده مرد بلیغی است و انصافا مرد سخن‏
است و فوق العاده برای مقام سخن علی ( ع ) احترام قائل است و حرفهای‏
عجیبی هم می‏زند ) . می‏گوید در میان سخنان علی ( ع ) ، نه سخن است که‏
اینها در دنیا نظیر ندارد . از میان آن نه سخن سه سخنش مربوط به بحث‏
ماست . امیرالمؤمنین می‏فرماید : « احتج الی من شئت تکن اسیره استغن عن‏
من شئت تکن نظیره ، احسن الی من شئت تکن امیره » ( 1 ) . یعنی نیازمند
هر کسی می‏خواهی باش اما بدان اگر نیازمند کسی شدی تو برده او هستی . بی‏
نیاز باش از هر که دلت می‏خواهد ، مثل او هستی . نیکی کن به هر که دلت‏
می‏خواهد ، توامیر او هستی . پس نیازمندی به افراد دیگر نوعی رقیت و
بردگی است اما چه جور بردگی است ؟ بردگی تن است ؟ نه ، بردگی روح است‏
. بردگی معنوی است . دراین زمینه چقدر سخنان خوب گفته‏اند ومتاسفانه‏
امروز این بحثها کمتر گفته می‏شود ، البته به یک جهاتی که چون مسائل‏
دیگری مطرح است وانسان می‏خواهد درباره آنها بحث بکند ، بحثهای اخلاقی‏
کمتر گفته می‏شود و حال آنکه اینها زیاد هم باید گفته شود . علی ( ع )
می‏فرماید : « الطمع رق مؤبد » ( 2 ) طمع ، بردگی همیشگی است . یعنی از
بردگی بدتر ، طمع داشتن است . که باز هم در این زمینه ، مطالب و مسائل‏

پاورقی :
1 - غرر الحکم چاپ دانشگاه تهران‏ج 2 ص . 584
2 - نهج البلاغه فیض الاسلام ، حکمت 171 ص . 1170

37