انتشار اسناد جدید از نقش انگلیس در کودتای ۲۸ مرداد

 

 

وزارت خارجه آمریکا با انتشار اسناد جدیدی از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، نقش انگلیس در سرنگونی دولت مصدق را تایید کرد.

به گزارش گروه بین الملل باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از روزنامه فایننشال تایمز، اسناد جدیدی که وزارت خارجه آمریکا از حالت طبقه بندی خارج کرده است نشان می دهد دولت انگلیس در نوامبر سال 1952 (1331 شمسی) بارها از آمریکا خواسته بود که به کودتا برای سرنگون کردن دولت مصدق نخست وزیر وقت ایران بپیوندد.

به گفته دو کارشناس موسسه خصوصی آرشیو امنیت ملی آمریکا که این اسناد را به دست آورده است، اسناد جدید نخستین اسنادی است که تایید می کند انگلیس، آمریکا را ترغیب کرده است که به سرنگون کردن دولت مصدق کمک کند.

یادداشت‌های «بسیار محرمانه» وزارت خارجه آمریکا - شامل یک مورد «پیشنهاد دولت انگلیس برای ساماندهی کودتا در ایران» - بیانگر ابعاد جدیدی از ارزیابی لندن از اوضاع سیاسی ایران و تهدید منافع انگلیس است که در ‌‌نهایت به کودتای 28 مرداد منجر شد.

مالکون بایرن از آرشیوه امنیت ملی آمریکا و مارک کاسیوروسکی از دانشگاه تولین می‌نویسند در سال 1952 دولت وینستون چرچیل نخست وزیر وقت انگلیس به دنبال احیای سلطه این کشور بر صنعت نفت ایران بود که مصدق سال قبل آن را ملی کرده بود و برای این منظور در نظر داشت به هر اقدامی از جمله «اقدام نظامی» دست بزند.

 

در اکتبر 1952، مقامات انگلیسی و آمریکایی دست کم سه بار برای بررسی چشم انداز ساقط کردن دولت مصدق دیدار کردند. سر کریستوفر استیل، فرد شماره ۲ سفارت انگلیس در واشنگتن این موضوع را با مقامات آمریکایی که تمایلی به مساله نداشتند، در میان گذاشت.

 

در سالهای اخیر، دولت انگلیس بار‌ها به مقامات آمریکایی فشار وارد کرده بود تا مانع از دسترسی افکار عمومی به اسناد رسمی تلاش‌های لندن برای ساقط کردن دولت مصدق شود.

 

این اسناد که روز سه شنبه (17 مرداد 1396) منتشر شدند، باقیمانده 1007 صفحه سندی است که به عنوان بخشی از اسناد سری «روابط خارجی آمریکا» به شمار می‌آیند. 

 

اسناد جدید نشان می‌دهند دولت هری ترومن رئیس جمهور وقت آمریکا در ابتدا با درخواست‌های مکرر انگلیس برای لزوم اقدام علیه مصدق که دیپلمات‌ها و مقامات اطلاعاتی انگلیس را چند ماه پیش از ملی کردن صنعت نفت از ایران اخراج کرده بود، مخالفت می‌کند.

 

بر اساس این اسناد، تا اواخر 1952، انگلیسی‌ها درخواست خود را اصلاح و بر لزوم مقابله با مصدق با عنوان نبرد با «کمونیسم در ایران» تاکید می‌کنند. رئیس جمهور هری ترومن و دین اچسون، وزیر خارجه وقت آمریکا، همچنان از حمایت از کودتا سر باز می‌زنند و ترجیح می‌دهند با مصدق همکاری کنند.

 

با این حال، پل نیتز، که ریاست شورای سیاست گذاری آمریکا را به عهده داشت، پیشنهاد می‌کند که طراحان کودتا در ایران ابتدا باید پویشی را علیه آیت‌الله ابوالقاسم کاشانی که از رهبران برجسته مخالف دخالت انگلیس در صنعت نفت ایران بود، راه بیندازند.

 

مقامات انگلیس این پیشنهاد را رد کردند و با توجه به اینکه چند هفته بیشتر از دولت ترومن باقی نمانده بود، بر فشارهای خود بر دولت آمریکا برای تصمیم‌گیری در این خصوص افزودند تا اینکه این کودتا سرانجام چند ماه بعد در  19 اوت سال 1953 (28 مرداد 1332) با همکاری دو کشور عملی شد و شاه ایران با سرنگونی دولت مصدق دوباره به کشور بازگشت.

 

انتهای پیام/