مقام حضرت معصومه (س) به مقام عصمت نزدیک است
گروه دین و اندیشه: حضرت امام خمینی، رضوان ا... تعالی علیه، در مدح حضرت فاطمه معصومه (س)، قصیده ای دارند که در دیوان ایشان نیز به چاپ رسیده است. حضرت امام در آن شعر، حضرت معصومه (س) را به عنوان "فاطمه ثانی" معرفی می کنند و همه کمالات و فضایلی را که در حضرت زهرا(س) سراغ داریم، به نوعی در حضرت معصومه (س) بیان کرده اند، که شروع فرمایش امام این است:"زیبد اگرخاک قم به عرش کند فخر"؛ یعنی در خاک قم یک گوهر گرانبهایی نهفته است که به موجب آن، خاک قم این ارزش را دارد که به عرش افتخار کند.
به گزارش بولتن نیوز، در مقام علمی حضرت معصومه (س) همین بس که بگوییم زمانی عده ای از مردم کوفه برای پرسش یک مسأله مهم فقهی به مدینه آمدند که پاسخ آن را از امام کاظم(ع) سؤال کنند، حال آن که آن حضرت در مسافرت بودند. مردم به در خانه امام رفتند و حضرت معصومه (س)، که در آن زمان دختری هفت ساله بودند، به مردم گفتند که سؤالتان را بنویسید و بدهید.
آنها سؤال را نوشتند و حضرت پاسخ سؤال آنها را نوشت. آنان بدون این که به پاسخ یک دختر هفت ساله اعتماد کنند، از شهر مدینه بیرون رفتند که در بین راه با کاروانی روبرو شدند که اتفاقاً امام کاظم(ع) هم در آن کاروان بودند.
آنان با اظهار خوشحالی، جریان را برای ایشان تعریف کردند. امام(ع) فرمودند که آن نامه را بدهید تا ببینم پاسخ چه بوده است. وقتی ایشان پاسخ دخترشان را دیدند، فرمودند:"فداها ابوها"؛ یعنی پدرش فدای او باد.
در زمان امام رضا (ع) هم این احتمال وجود دارد وقتی که ایشان به خراسان تشریف بردند، پاسخ مسایل فقهی و مشکلات دینی مردم را به حضرت ارجاع داده باشند.
به مناسبت میلاد با سعادت حضرت فاطمه معصومه (س) گفتگویی ترتیب داده ایم با حجت الاسلام والمسلین احمد عابدی که مشروح آن را در ادامه ملاحظه می کنید:
* لطفاً با تبیین واژه عصمت، قدری درباره این مقام حضرت توضیح دهید؟
باید گفت که عصمت یک امر تشکیکی است. یک بار شما می گویید چهارده معصوم و یک بار هم می گویید 124 هزار پیامبر معصومند. هر دو درست است؛ یعنی 124 هزار پیامبر هم عصمت دارند، پس چرا ما می گوییم چهارده معصوم؟ این بدان معناست که بالاترین درجه عصمت را چهارده معصوم(ع) دارند و این معنی اش این نیست که کسی معصوم نباشد.
با توجه به اینکه عصمت یک امر تشکیکی است پس می توان گفت که بالاترین عصمت را چهارده معصوم(ع) دارند. پس این عصمت را می توان هم در حضرت زینب دید و هم در قمر بنی هاشم. قطعاً حضرت فاطمه معصومه (س) هم این عصمت را خواهند داشت. البته باید به این نکته هم توجه کنیم که هم عصمت و هم علم لدنی، چیزی است که هم اکتسابی است و هم موهبتی، یعنی این طور نیست که خدای متعال بی جهت کسی را به این درجه برساند. این طور هم نیست که بعضی تصور کنندخدا هر را که دلش خواست پیامبر می کند و هر کسی را خواست امام می کند و هر کس را نخواست، نه. در مقابل، این هم درست نیست که بگوییم هر کس تلاش کند، می تواند خودش را به این درجه برساند. چنین درجه ای ، هم به تلاش نیازمند است هم به تفضل خدا.
بنابراین این بزرگواران یک کمالات روحی و یک ظرفیتی در خودشان دارند و یک لطفی هم از ناحیه خدای متعال به آنان می شود.
* لطفاً درباره مقام شفاعت حضرت معصومه (س)، بویژه از زبان مبارک ائمه اطهار(ع) اگر سخن هست، بیان کنید؟
نکته ای که خیلی جالب به نظر می رسد و حتی برخی مراجع تقلید هم آن را ذکر کرده اند، این است که امام نهم(ع) فرموده اند:"هر کس حضرت معصومه (س) را زیارت کند، بهشت بر او واجب می شود" یا امام صادق(ع) طبق یک روایتی می فرمایند: "همه امت جد من محتاج شفاعت حضرت معصومه (س) اند و با شفاعت ایشان به بهشت می روند"
خوب ما اگر بخواهیم همین یک سخن را تحلیل کنیم، باید بگوییم که بسیاری از امت رسول خدا (ص) محتاج شفاعت حضرت می باشند، در واقع مقام شفاعت ایشان را نشان می دهد. و اینکه در زیارتنامه ایشان می خوانیم:"وان لک عندا... شاناً من الشأن". احتمال دارد این شأن مخصوصی که برای حضرت(س) ذکر شده، همان باشد که عرض شد.
جالب است که بدانیم به جز حضرت معصومه (س) ما هیچ امامزاده ای را پیدا نمی کنیم که زیارت "ماثور" داشته باشند؛ یعنی اینکه خود ائمه(ع) برای او زیارت نامه گفته باشند، حضرت معصومه (س) چنین افتخاری را دارد. شاید پس از نجف اشرف، مدفن هیچ امامزاده ای و حتی امام معصومی را نتوان یافت که این چنین مراجع تقلید، دور آن حلقه زده باشند.
* از این همه مقام والایی که برای حضرت معصومه (س) تبیین شده، آیا می توان به نوعی توجه اسلام را به ارزش و مقام زن استنباط کرد؟
در مورد جایگاه زن در اسلام. این مسأله برای ما روشن است که زن، امام نیست، اما می تواند ولی خدا باشد. فاطمه زهرا(س) ولی خداست. حضرت معصومه (س) هم ولی خداست. از طرفی امام خمینی(ره) واژه ولی را معنا کرده اند.
ایشان می فرمایند:"ولی یعنی نهایت قرب به خدا". اینکه می گوییم حضرت معصومه (س) یا حضرت زهرا(س) ولی خدا هستند؛ یعنی مقرب ترین افراد به خدا بوده اند. این نشان می دهد که در فرهنگ و نگاه شیعه، حتی نزدیکترین افراد به خدا را نیز در زنان جستجو می کنیم. به هر حال آنچه که کمال است، قرب به خداست و قرب به خدا هم مربوط به روح انسان است.
* به مؤسس بزرگوار حوزه علمیه قم، مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری اشاره کردید. به نظر شما چه انگیزه هایی موجب شد که ایشان قم را برای چنین کاری انتخاب کنند؟
تا زمان مرحوم شیخ عبدالکریم حائری، قم هیچ وقت از جنبه حوزه علمی و حدیثی تهی نبوده است. برای مثال می نویسند که مرحوم سیدبحرالعلوم و حتی صدرالمتألهین به قم می آمدند، در خیابان منتهی به حرم کفشهای خود را در می آوردند. و با پای برهنه می رفتند، و اعتقاد داشتند که آنجا قبر علما و محدثین شیعه است و این اتفاقات مربوط به قبل از دوره مرحوم شیخ عبدالکریم بوده است. اینها نشان می دهد که قم همیشه شهری عالم و معلم پرور بوده و محدثان بزرگی در آن بوده اند.
نقل می کنند مرحوم شیخ عبدالکریم هم وقتی بیمار می شوند توسلی به حضرت سیدالشهدا(ع) پیدا می کنند که من برای آخرتم کاری نکرده ام و آن توسل باعث می شود که ایشان شفا یابند و پس از عزیمت به ایران و حضور در اراک، مردم قم به اراک رفته و ایشان را دعوت می کنند. این بود که آن بزرگوار به قم تشریف آورده و حوزه علمیه عظیم قم را تأسیس می کنند. به هر حال سابقه علمی قم در این انتخاب کاملاً نقش داشته است.
*به نظر شما کدام بعد از شخصیت حضرت معصومه (س) ناشناخته مانده است که شایستگی طرح داشته باشد؟
اگر من بخواهم بحث پایانی ام را راجع به حضرت فاطمه معصومه (س) عرض کنم، باید به جایگاه قدسی حضرت اشاره کنم و به جایگاه و مکانت روحی و طهارت حضرت معصومه (س).
به هر حال طهارت یک طهارت ظاهری و یک طهارت معنوی و باطنی است. اینکه یک بانویی به یک چنین عظمتی برسد، که هزار و چند صد سال، مراجع تقلید شیعه دور او حلقه بزنند، درسشان را کنار مرقد مطهر او برگزار کنند، سر وقت نماز و عبادتشان در کنار حضرت معصومه (س) باشند و واسطه بین خود و خدای خود را حضرت معصومه (س) قرار دهند، این حکایت از آن مقام قدسی روح مطهر حضرت معصومه (س) دارد. آن چیزی که پیام اصلی حضرت معصومه (س) برای همه مردم کشور و بویژه خانمها و نسل جوان است، اینکه یک انسان با عبادت و معنویت، به چه درجه ای می تواند برسد.
من یادم است که مرحوم علامه طباطبایی در ایام ماه مبارک رمضان، همیشه کارشان این بود که نیم ساعت مانده به اذان مغرب حرکت می کردند و به حرم می آمدند و پس از زیارت و دعا، وقتی که اذان گفته می شد، بلند می شدند، و به عنوان افطار، بوسه ای نثار ضریح مطهر حضرت می کردند.
آری خدا را در علم می توان یافت، ولی خدا را در عبادت بهتر می توان جستجو کرد. این گونه است که یک بانویی با طهارت و عبادتهایش به مقامی می رسد که فقهایی مثل مرحوم بروجردی و فیلسوفانی مثل ملاصدرا این گونه به دور آستان مقدسه اش حلقه می زنند.
انتهای پیام/#
منبع: روزنامه قدس
