روی خط کتاب آزادی معنوی-29

سعدی در گلستان می‏گوید دو تا برادر بودند یکی توانگر و دیگری درویش .
توانگر به قول او در خدمت دیوان بود ، خدمتگزار بود ، ولی آن درویش یک‏
آدم کارگر بود و به تعبیر سعدی از زور بازوی خودش نان می‏خورد . می‏گوید
برادر توانگر یک روز به برادر درویش گفت برادر ! تو چرا خدمت نمی‏کنی‏
از این مشقت برهی ؟ تو هم بیا مثل من در خدمت دیوان تا از این رنج و
زحمت و مشقت ، از این کارگری ، از این هیزم شکنی ، از این کارهای بسیار
سخت رهایی یابی . می‏گوید برادر درویش جواب داد : تو چرا کار نمی‏کنی تا
از ذلت خدمت برهی ؟ تو به من می‏گویی تو چرا خدمت نمی‏کنی تا از رنج و
مشقهت کار برهی ، من به تو می‏گویم تو چرا کار نمی‏کنی ، متحمل رنج و
مشقت نمی‏شوی تا از ذلت خدمت برهی ؟ این ، خدمت را با آن همه مال و
ثروت و توانایی‏ای که دارد ولی چون خدمت است ، چون سلب آزادی است ،
چون خم شدن پیش غیر است ، ذلت تشخیص می‏دهد . بعد می‏گوید : خردمندان‏
گفته‏اند که نان خود خوردن و نشستن به که کمر زرین بستن و در خدمت دیگری‏
ایستادن .

به دست آهن تفته کردن خمیر

به از دست بر سینه پیش امیر

در این زمینه خودتان ممکن است مطالب زیادی بدانید . من می‏خواهم شما
این را از جنبه روانشناسی تحلیل بکنید . این حه حسی است در بشر که رنج و
زحمت و مشقت و کار کردن و هیزم شکنی و فقر و مسکنت و همه اینها را
ترجیح می‏دهد بر اینکه دست به سینه پیش کسی مانند خود بایستد . اسم این‏
را هم اسارت می‏گذارد ، می‏گوید