بررسی سیر برخورد غرب با عفاف و حجاب

اصفهان به رنگ خدا-7؛

تابوشکنی تعریف زن در جامعه جهانی امروز با ظهور انقلاب اسلامی/

تعریف نقش زن در جمهوری اسلامی که نوعی تابوشکنی در برابر هنجارهای تعریف شده جدید غرب بود با واکنش سخت حکومت های غربی و جوامع فمینسیتی که تداوم خود را درتداوم نگاه جنسی به زن می دیدند، از ابتدای انقلاب تاکنون مواجه بوده است.

 

صاحب نیوز-عارف نصر/ ظهور دین مبین اسلام سبک زندگی جدیدی را در کشورهای اسلامی به وجود آورد که بسته به نوع بستری که در آن وارد می شد تغییرات مختلفی در فرهنگ آن بستر ایجاد می کرد؛ ورود اسلام در ایران علاوه بر تاثیرهایی که بر فرهنگ ایرانی گذاشت، تاثیرات مهمی را نیز از این فرهنگ پذیرفت که از جمله می توان به سبک معماری گنبدی دوره ساسانی اشاره کرد که هنوز هم در معماری مساجد سراسر جهان وجود دارد.

حجاب ایرانی های باستان و ظهور اسلام در ایران
نوع روابط بین ایران و اسلام تنها به تاثیرپذیری ها خلاصه نمی شد و در مواردی شباهت هایی نیز بین دو فرهنگ وجود داشت، شباهت هایی که به اذعان بسیاری از کارشناسان دلیل پذیرش آسان دین مبین اسلام از سوی جامعه ایران باستان بود. یکی از شباهت های بین جامعه ایرانی و دین اسلام حجاب و عفت است؛ برخلاف برخی جوامع و تمدن های باستان که حجاب خاصی برای زنان درنظر نمی گرفتند و یا نوع پوشش آن ها بیشتر از دربرگیری حجب و حیا، دربرگیرنده طبقه اجتماعی و نوع آداب رسوم آنان بود، در جامعه ایرانی، زنان به سختی در بحث حجاب مقید بودند، گواه این حرف نیز نوشته های تاریخ باستان و نیز سنگ نبشته های باستان به ویژه تخت جمشید است.

ورود اسلام نه تنها این فرهنگ را به جزئی از آداب دینی تبدیل کرد بلکه به آن جزئیات و کم و کیف نیز اضافه کرد؛ حجب و حیای بانوی ایرانی که از پیش وجود داشت با ورود اسلام ادامه پیدا کرد و تا امروز ادامه دارد.

البته این حجب و حیا مانع از تاثیرگذاری زنان ایرانی بر امور اجتماع و حتی سیاست مردزده سلطنتی هم نبود و در طول تاریخ ایران زنان بانفوذی در حوزه های مختلف اجتماع از علم گرفته تا سیاست ظهور پیدا کردند.

حضور در راهپیمایی های انقلاب اسلامی نمود زن مسلمان اجتماعی
اما شاید مهم ترین تاثیر زنان ایرانی و البته اجتماعی ترین حرکت آن ها که نوعی وحدت در عین کثرت به جهان نشان می داد، حضور آن ها در راهپیمایی ها و تظاهرات انقلاب اسلامی بوده است.

انقلاب اسلامی در زمانی به وجود آمد که بشر مسلط بر جهان، یعنی بشر غربی، خلاف جهت همه ادیان الهی و حتی تاریخ بشریت به دنبال نوعی بازتعریف از زن بود، تعریفی که مشابه آن را تنها در جوامع سطح پایین و جاهلی می شد یافت کرد؛ اما این تعریف به واسطه زور و قدرت رسانه ای، سیاسی و البته مالی غرب با رنگ و لعابی زیبا درحال تبدیل شدن به گفتمان واحد بود، اما همانند سایر عرصه ها، این بار نیز انقلاب اسلامی مدل جدیدی ارائه کرد، مدل جدیدی که زن را هم در جزءجزء امور اجتماعی شریک می دانست و هم لزوم این شراکت را نه آزادی از هویت های جنسیتی بلکه حفظ حیا و حجاب می دانست.

تابوشکنی تعریف زن در جامعه جهانی امروز با ظهور انقلاب اسلامی
این تعریف که نوعی تابوشکنی در برابر هنجارهای تعریف شده جدید غرب بود با واکنش سفت و سخت حکومت های غربی و جوامع فمینسیتی که تداوم خود را درتداوم نگاه جنسی به زن می دیدند، مواجه شد؛ واکنشی که از ابتدای انقلاب تاکنون با کنش های متفاوت این جوامع علیه این حرکت و واکنش های متفاوت مردم و نخبگان سیاسی و رهبران جمهوری اسلامی مواجه شده است.

به دنبال آن نیستیم که تاریخ برخوردهای دو تفکر را در طول تاریخ انقلاب اسلامی بیان کنیم، بلکه بیان وضعیت فعلی، خود گویای همه چیز خواهدبود.

غرب و برخورد با عفاف و حجاب ایرانی-اسلامی
در این قسمت گفتار به بررسی اقدامات غرب علیه عفاف و حجاب و سبک زندگی زن ایرانی-اسلامی می پردازیم. غرب و به ویژه دولت های غربی همانند دهه های گذشته از دو عامل قهری و البته فرهنگی در ایجاد تغییر در این نوع تعریف از زن در ایران استفاده می کنند، اقدامات قهری که از گذشته تاکنون روال داشته از طیفی از اقدامات گوناگون از قطعنامه های حقوق بشری تا تهدید برای گرفتن میزبانی بازی های ورزشی از ایران را شامل می شده است که در مواردی ایران نیز به دلیل برخی محدودیت ها زیربار این فشارهای یک طرفه رفته است.

اما اقدام های فرهنگی علیه حجاب و عفاف در ایران متناسب با وضعیت روز جامعه تغییر کرده است، از سال های انتهایی دهه 80 شاهد نوعی اقبال جهانی به فیلم های ایرانی حاضر در عرصه های بین الملل شدیم، فیلم های که به سبب غول رسانه ای غرب بزرگ شده و البته معرف ظهور نوعی تفکر غرب گرای جدید در قشر متوسط جامعه ایرانی است، از طرفی رسانه های زرد و زنجیره ای داخل کشور نیز که به لیبرال ها و غرب گراهای داخلی وابسته اند، نوعی سبک زندگی جدید به جامعه با زوم کردن بر فعالیت های مدنی، ورزش بانوان، اجازه خروج زنان مجرد از کشور و در اواخر حضور زنان در ورزشگاه ها تزریق می کنند و با استفاده از پروپاگاندای رسانه ای خود این مسائل را دغدغه اصلی کل زنان جامعه می دانند و زنان فمینسیم و مخالف با حجاب و پوشش اسلامی را اکثریت وجامعه معرفی می کنند؛ این تفاوت نوع نگاه رسانه ها به بانوان و نوع دغدغه ها، فکرات و اعتقادهای آن ها وقتی بیشتر نمایان می شود که طبق بررسی ها علی رغم تغییرات پوششی هنوز هم 80 درصد زنان ایرانی به حجاب و پوشش اعتقاد دارند.

پیشینه فرهنگی قوی مانع حیازدایی در جامعه زنان ایرانی
به عبارت دیگر اگرچه رسانه های غربی و حتی ملی و دولتی با ارائه مدهای جدید در سطح جامعه، نوع پوشش کل زنان را به سمت و سوهای جدید کشانده اند. سمت و سوهایی که بعضاً در سایر جوامع برای زنان غیرسالم و حتی ضداجتماع مطرح می شود، ولی هنوز پیشینه فرهنگی مانع حیازدایی از زن ایرانی شده است و منع ارتباط بین دوجنس مختلف در جامعه از بین نرفته است.

ناکامی در تغییر ارزش ها و موفقیت در تغییر رفتارها، دستاورد اقدامات فرهنگی غرب
استفاده از نیروهای به اصطلاح هنرمند پیش از انقلاب در شبکه های لس انجلسی در دهه هفتاد و پیش از آن در فیلم های ویدئویی دهه 60 و در ادامه رشد شبکه های فارسی زبان ارائه دهنده سبک زندگی غربی-لیبرالیستی که حتی در کشورهای همسایه نیز دایر شدند، رشد وبلاگ ها و وبسایت های ارائه دهنده اطلاعات روز دنیای فشن و مد و فیلم های هالیوودی و امروز نیز شبکه های اجتماعی پیام رسان شاید از نظر بسیاری تنها پیشرفت نوع وسایل فرهنگی جامعه جدید را برساند، اما به خوبی استفاده حداکثری و چینش پازلی اقدامات غرب را نشان می دهد که قدم به قدم به غربزده کردن جامعه ایرانی پیش می رود و البته از جهاتی نیز به ویژه در رفتارهای به عنوان لایه های رویی فرهنگ موفق شده است؛ اما تاثیر بیشتر بر روی زنان ایرانی و آندلسیزه کردن ایران به زمان و البته تمرکز زیادی نیاز دارد، چرا که پیشینیه فرهنگی قوی هنوز مانع نفوذ این تفکرات به باورها و ارزش های اکثریت زنان جامعه شده است؛ اما این واکنش رهبران و نخبگان فرهنگی و سیاسی جمهوری اسلامی است که مشخص می کند آیا این تغییر افتاد می افتد و یاخیر.

ادامه دارد….